Խնդիրը զարմանալի զուգադիպություններն են, որոնց շուրջ Արցախի ճակատագրով իրապես մտահոգ հայաստանյան փորձագիտական շրջանակները ահազանգում են շուրջ 2.5 տարի. քաղաքագետ
«Այլընտրանք» ՀԿ համանախագահ, քաղաքագետ Գարեգին Պետրոսյանը իր ֆեյսբուքյան էջում գրում է.
Ադրբեջանական լրատվակայքերից մեկը <<Փաշինյանի և Ալիևի ներկայացուցիչների գաղտնի բանակցությունները >> վերտառությամբ հրապարակում է տարածել, որը բացի աղմուկից, խորհելու խորը տեղիք է տալիս: Խնդիրը նույնիսկ հրապարակման աղբյուրը չէ, տվյալ պարագայում՝ թշնամի երկրի քարոզչամեքենան, որի հրապարակումների բովանդակային մասին (ձևայինը ինքնին պարզ է) երբեք տուրք չեմ տվել, խնդիրը զարմանալի զուգադիպություններն են, որոնց շուրջ Արցախի ճակատագրով իրապես մտահոգ հայաստանյան փորձագիտական շրջանակները ահազանգում են շուրջ 2.5 տարի: Հայաստանյան իշխանական շրջանակներից դեռևս արձագանք չի եղել այս հրապարակմանը, թեև հնարավոր արձագանքը կանխատեսելի է. կմեկնաբանեն որպես թշնամու կողմից նետված հերթական ապատեղեկատվություն: Ինքս կցանկանայի ունենալ նման համոզմունք, եթե չլինեին առեղծվածային մի շարք հարցեր, որոնք վերջին 2.5 տարիներին եղել և մնում են անպատասխան:
1. Փաշինյանը բավական երար ժամանակ խուսափում էր դիրքորոշում հայտնել արցախյան կարգավորման գործընթացի վերաբերյալ, մեկ նշում էր, թե Արցախի ճակատագիրը ժողովուրդը պետք է որոշի, մեկ՝ Արցախի ընտրված իշխանությունները, ապա ասում էր կա մեկ մարդ, ով կարող է խնդրին լուծում տալ և այդ մեկ մարդը ես եմ և այդպես շարունակ: Արդյո՞ք հայ ժողովրդի համար կարևորագույն և ամենազգայուն հարցի վերաբերյալ դիրքորոշում հայտնելուց խուսափելը չէր նշանակում, որ ինչ-որ բան հանրությունից թաքցվում է: Նախկին 3 նախագահների դիրքորոշումները կարգավորման հարցում հայտնի են բոլորին, Նիկոլ Փաշինյանը սա խնամքով թաքցնում էր: Ինչու՞:
2. Հրապարակման մեջ նշվում էր Նիկոլի նպատակադրության մասին՝ վերադառնալու 90-ականների բանակցությունների փուլային ձևաչափին, որը տապալվեց Ռ. Քոչարյանի նախագահության շրջանում: Արդյո՞ք այս համատեքստում չէ, այսպես կոչված, հետհեղափոխական Հայաստանում երկրորդ նախագահի հանդեպ իրականացվող առանձնացված քաղաքական դավադրությունը (քողարկված շինծու իրավական լույսի ներքո): Արդյո՞ք հենց սա չէր փաստում նաև ամիսներ առաջ բանացային գործընթացի բովանդակության վերաբերյալ Ռուսաստանի ԱԳ նախարար Լավրովի սենսացիոն հայտարարությունը:
3. Հրապարակման մեջ նշվում է, որ Փաշինյանն ի սկզբանե շահագրգիռ է եղել բանակցությունների որակապես նոր ձևաչափի ներդրմամբ (<<Խաղաղություն տարածքների դիմաց>>), որը ենթադրում էր 2 երկրների ղեկավարների միջև բանակցային ուղիղ կապի հաստատում՝ առանց միջնորդների մասնակցության: Ուղիղ օպերատիվ կապի մասին, քողարկված ենթատեքստով, եթե հիշում եք, խոսում էր նաև Փաշինյանը՝ կիրթ ու կառուցողական գործընկերոջը ներկայացնելով խնդրի կարգավորմամբ շահագրգիռ անձնավորություն: Արդյո՞ք այս համատեքստում չեն նաև շփման գծում շուրջ մեկ տարի արձանագրված հարաբերական անդորրը և խաղաղասիրության առեղծվածային կոչերը: Ի վերջո, արդյո՞ք <<Խաղաղություն տարածքների դիմաց>> ձևաչափը Լ. Տեր-Պետրոսյանի <<Պատերզա՞զմ, թե՞ խաղաղություն: Լրջանալու պահը>> 1997թ. –ի հայտնի <<գլուխգործոցի>> գործնական պրոյեկցիան չէ:
4. Հրապարակման մեջ առանձնակի հիշատակվում է միջնորդներին, առաջին հերթին՝ Ռուսաստանին, բանակցություններից դուրս մղելու երկկողմանի մտադրության մասին: Արդյո՞ք այս համատեքստում չէին ՀԱՊԿ-ի և նրա գլխավոր քարտուղար Յու. Խաչատուրովի հանդեպ իրագործված սադրանքները, արդյո՞ք այս համատեքստում չէ նաև հայ-ռուսական հարաբերությունները կերպարանավորող Ռ. Քոչարյանի հանդեպ առ այսօր շարունակվող դավադրությունը: Եվ վերջապես, արդյո՞ք Լավրովի պես փորձառու դիվանագետը ասպարեզ կնետեր կոնֆիդենցիալ մանրամսնություններ, եթե Ռուսաստանը մասնակից լիներ բանակցային գործընթացին, եթե այս ամենը հակամարտության ստատուս-քվոյի պահպանման հեռանկարի տեսանկյունից վտանգ չպարունակեր:
5. Հրապարակման մեջ ասվում է նաև, որ Փաշինյանի արտաքին հարաբերությունների գծով նախկին խորհրդական Արսեն Խառատյանն առաջարկում էր գաղտնի բանակցությունները վարել այնպիսի վայրում, որը առաջին հերթին հեռու կլիներ ռուսական հատուկ ծառայությունների ուշադրությունից: Արդյո՞ք սա չի վերահաստատում մեր կողմից բազմիցս արված պնդումը, որ Փաշինյանը նպատակ էր հետապնդում դրանով էապես թուլացնել նաև Ռուսաստանի ազդեցությունը տարածաշրջանում, և այս առումով նրանց մոտեցումները Ադրբեջանի ղեկավարության հետ գրեթե նույնական էին : Իսկ նվազեցնել տարածաշրջանում ռուսական ազդեցությունը կնշանակեր հնարավորություն բացել թուրքական ազդեցության ուժեղացման համար: Եվ վերջապես, արդյո՞ք Արսեն Խառատյանի <<զոհաբերությունն>> էլ Նիկոլ Փաշինյանի արձագանքը չէր կապված այն բանի հետ, որ հակառուսական ստորջրյա զարգացումները հայտնի են դարձել Ռուսաստանին:
Հ. Գ. Նիկոլ Փաշինյանին աջակցող, սպասարկող, ծառայություններ մտուցող յուրաքանչյուր հայ՝ անկախ կարգավիճակից և զբաղեցրած պաշտոնից, վերջապես պետք է խոհեմություն հանդես բերի վերարժևորելու Փաշինյանի և ընդհանրապես <<հեղափոխության>> հանդեպ ունեցած վերաբերմունքը, որպեսզի հետո չստացվի, որ առերևույթ սատարելով իբր ավելի լավ երկիր ունենալու գաղափարին, անուղղակի տուրք են տվել Արցախի և հայ ժողովրդի հանդեպ իրագործվող դավադրություններին: